In een strafbeschikking laat de politie of het Openbaar Ministerie weten welke straf je krijgt als je iets hebt gedaan dat in strijd is met de wet. Denk daarbij aan een geldboete of een taakstraf. Het Openbaar Ministerie is de organisatie die onderzoekt of mensen iets hebben gedaan dat niet mag en of ze daarvoor ook moeten worden vervolgd.
Bij een sepotbeslissing krijgt iemand te horen dat hij verder niet wordt vervolgd voor een misdrijf of overtreding waarvan hij was verdacht.
Moeilijk leesbaar
Voor veel jongeren en volwassenen zijn deze berichten moeilijk leesbaar, bijvoorbeeld vanwege de moeilijke taal waarin ze vaak zijn geschreven. Ook is het niet altijd duidelijk waar de beslissing over gaat. Daarnaast vinden ze het lastig om in te schatten wat de gevolgen zijn. Ze weten vaak niet wat ze tegen de straf of het 'sepot' kunnen doen.
Terwijl ook een strafbeschikking of sepot grote gevolgen kan hebben: vaak heb je hierna een strafblad, net als na een opgelegde straf. Dat strafblad zorgt er bijvoorbeeld voor dat je lastiger een baan vindt: veel organisaties vragen tegenwoordig om een Verklaring omtrent gedrag om te checken of je in aanraking bent geweest met politie en justitie. Die verklaring krijg je niet altijd meer als je een strafblad hebt.
Daarom vindt de Nationale ombudsman dat alle overheidsinstanties bij dit soort zaken aan drie voorwaarden moeten voldoen:
- De informatie moet begrijpelijk zijn: mensen moeten weten waar ze een strafbeschikking of een sepotbeslissing voor krijgen. Dat moet in duidelijke taal worden toegelicht. Alleen een verwijzing naar een wetsartikel of een strafbaar feit noemen is niet genoeg.
- Wijs op de gevolgen en de mogelijkheden in beroep te gaan: het gevolg van een sepotbeslissing of een strafbeschikking is een strafblad. Veel mensen weten dat niet. Zoals mensen ook niet weten dat ze in beroep kunnen, tenzij ze de opgelegde boete betalen. Dan kan dat niet meer.
- Treed op als één overheid: laat burgers niet alleen weten wat het Openbaar Ministerie doet, maar laat zien welke andere instanties bij strafbeschikkingen en sepotbeslissingen belangrijk kunnen zijn, verwijs mensen naar de juiste loketten als ze het niet eens zijn met het besluit of meer informatie willen over de gevolgen en werk samen.
Meer weten? Op de site van de Nationale ombudsman staat naast het volledige onderzoek ook een handige samenvatting met de aanbevelingen.